Снимки од екранот од ТикТок профилот @micec.mb [1].
Додека како дете растела во Фокс Лејк Кри Нејшн во Северна Манитоба во Канада, Шариса Нолт ги слушала своите дедо и баба како зборуваат на јазикот ининимовин (Ininímowin), попознат како кри (Cree). Но, затоа што нејзината мајка не го научила јазикот, таа не можела да го пренесе на Нолт.
„Додека растев, слушав се помалку и помалку ининимовин, па почнав да верувам дека е исчезнат,“ изјави таа во интервју за Рајзинг војсис направено преку е-пошта.
По неколку години, Нолт се има преселено во Винипег и се вработила во Центарот за едукација за домородни култури на Манитоба (Manitoba Indigenous Cultural Education Centre – MICEC [2]), непрофитна образовна организација што нуди програми и сервиси со кои се подига свеста за домородните култури во Провинцијата Манитоба. Оваа канадска провинција е лоцирана на традиционалните територии на домородните народи Кри, Дакота, Дене, Оџибва, Оџи-Кри и Метис, кои во Канада официјално се нарекуваат „први нации“.
Откако почнала со работа во МИЦЕЦ, Нолт почнала да ги промовира овие јазици на различни начини, меѓу другото и преку социјалните медиуми. Заедно со Ноа Малаздревич, активист за ширење на јазикот оџибве, почнале да креираат видео клипови на профилот на Центарот на ТикТок (@micec.mb [3]). Преку комбинирање хумор и користење на јазикот во секојдневни ситуации со кои секој може да се поистовети, овие видеа придонесуваат јазиците да станат подостапни особено во тек на пандемијата кога многу луѓе се затворени дома.
Веб-сајтот за вести [4] на Универзитетот во Винипег, каде што Нолт моментално студира, објави напис со кој се опишани дел од резултатите на оваа активност:
“Young people are seeing it and saying “Thank you, I heard my granny say this as a kid,’ ‘I haven’t heard my language in years, thank you,’ or ‘I didn’t know I could still learn my language,’” Neault said. “The comments make it worth it.”
Млади луѓе го гледаат ова и велат „Фала ви, ја слушав баба ми како го кажува ова кога бев дете“, „Не сум го слушнал мојот јазик со години, ви благодарам“, или „Не знаев дека сè уште може да се научи мојот јазик“, вели Нолт. „Ваквите коментари ни покажуваат дека она што го правиме вреди.“
Фотографија добиена од Шариса Нолт објавена со нејзина дозвола.
Во ова кратко интервју со Рајзинг војсис, таа споделува повеќе информации за себеси, нејзиниот јазик и нејзиниот дигитален активизам:
Рајзинг војсис (РВ): Кој е сегашниот статус на Вашиот јазик и офлајн и на интернет?
Sharissa Neault (SN): There are 5 dialects of the Cree language, which also vary by community. My family speaks the n dialect (Swampy Cree), and my community’s dialect of Cree will die in the next 10-20 years with our last remaining fluent speakers. In other communities across Manitoba I would estimate that there are less that 500 fluent speakers under 50. When our older fluent speakers pass we will rely on these few young people, and their children to carry the language both online and offline. The n dialect is lacking in language learning resources, however, there are people who are working hard to create them alongside our remaining fluent speakers. The y dialect (Plains Cree) is in much better shape, with a higher number of speakers under 50, and many more online and offline resources.
Шариса Нолт (ШН): Постојат 5 дијалекти на јазикот кри, кои варираат од заедница до заедница. Моето семејство го зборува дијалектот „ен“ (n), кој ќе изумре во наредните 10-20 години со последните говорители од заедницата кои го зборуваат течно. Во другите заедници во Манитоба има од прилика 500 течни говорители помлади од 50 години. Кога постарите течни говорители ќе починат ќе зависиме од овие малкумина млади луѓе да го пренесат јазикот на своите деца и онлајн и офлајн. За дијалектот „ен“ нема многу едукативни ресурси за негово учење и група луѓе во моментов работи на нивно создавање. Другиот дијалект на кри наречен „ипсилон“ (y) или кри од рамниците (Plains Cree) e во многу подобра форма, со многу поголем број говорители помлади од 50 години и со многу ресурси достапни онлајн и офлајн.
РВ: Кои се најголемите предизвици при Вашите активности за промоција на јазикот и културата на интернет? И на кои начини се обидувате да ги надминете?
SN: My biggest challenge has been finding the time to create content with other work commitments. I do my best to create content when I can, and in the past have created a collection of videos to post when I cannot record regularly.
СН: Мој најголем предизвик е наоѓање време да создадам содржини, покрај моите други работни обврски. Се трудам да креирам содржини секогаш кога можам и во минатото направив колекција на видео клипови што ги постирам кога не може да снимам во живо.
РВ: Кои се главните мотивации за Вашиот јазичен дигитален активизам?
SN: My main motivations are the Indigenous youth who are just like me when I was 15. The Indigenous youth who think their culture and language are lost. I hope that when they see us, and hear us, they can see and hear themselves; I hope I can help at least one person who is like me, to pick up their language again.
СН: Моја најголема мотивација е домородната младина кои се во иста ситуација како мене кога бев на возраст од 15 години. Домородните млади кои мислат дека нивната култура и јазик се изгубени. Се надевам дека кога ќе не видат и слушнат, ќе може да се видат и чујат себеси. Се надевам дека може да помогнам барем на една личност која е како мене, да почне да го зборува својот јазик одново.
РВ: Кои се Вашите надежи и соништа во врска со Вашиот јазик?
SN: I hope that Ininímowin stays with us long enough for my grandchildren, or my great grandchildren, or my great-great grandchildren and so on, to learn the language as their first language, and understand the complex culture that is embedded in every word. That is all I hope for.
СН: Се надевам дека јазикот ининимовин ќе опстои и за моите внуци, или моите правнуци, или моите пра-правнуци и така натаму… Дека ќе може да го научат јазикот како нивни мајчин јазик и да ја разберат комплексната култура што е вградена во секој збор. Тоа е сè на што се надевам.