- Global Voices на македонски - https://mk.globalvoices.org -

Преведувач на неделата: Каролина Чандра Румуат

Категории: Источна Азија, Индонезија, Мароко, Идеи, Јазик, Туризам

Каролина Чандра Румуат води една нова планета во галаксијата на јазици на Глобал Војсес – Лингва [1]: Глобал војсес на бахаса индонезиски [2]. Што? На [англиски] бахаса индонезиски [3], официјалниот јазик на не помалку од 237 милиони Индонезијци. На вистински глобализиран начин, Каролина од Индонезија го преведува и го одржува најновиот Лингва веб сајт дури од …Мароко!

Carolina Chandra Rumuat

Каролина Чандра Румуат

Каролина, на Западот практично му е непознат твојот роден јазик.  Што треба да знаеме?

There are 700 or so languages in Indonesia, almost all of them living, spoken languages. In 1928, Indonesia declared Bahasa Indonesia the national language, the language of unity for everyone in this archipelagic [4]country. Indonesian – or Bahasa Indonesia – is the fourth most spoken language in the world

Постојат 700 и повеќе јазици во Индонезија, скоро сите се живи јазици на кои се зборува. Во 1928, Индонезија го прогласи бахаса индонезискиот за национален јазик, јазик на заедништвото за секој од оваа архипелашка земја. Индонезискиот – или бахаса индонезискиот – е четвртиот по ред од најзборуваните јазици во светот.

Како ти се вклопуваш во оваа бескрајна, многу разнолика млада земја?

In Indonesia, I'm considered three parts minority — well, at least, I was during President Suharto's New Order [5] era: I'm a Christian Protestant, not a Muslim, I am half Chinese, and I'm a woman. I was very close to my Chinese maternal grandparents who practically raised me. Thanks to them, I learned the importance of knowledge, and that some virtues simply stand the test of time. Like, that you should be there for those in need, and be responsive to those under oppression. My grandparents are very Chinese, but luckily their life virtues didn't come solely from the Little Red Book. [6]Sure, hard work is something they stressed, but so was the virtue of a quiet mind (a.k.a patience) I'm a nerdy type and I don't let my passions turn lukewarm. I found writing addictive. It's not just an outlet, it brings me joy. After college, I worked as a news writer in Jakarta, then as assistant journalist in a foreign news agency in Bali.

Во Индонезија јас припаѓам на една третина од малцинството – добро, бев за време на Ерата на Новиот поредок на претседателот Сухарто: Јас сум христијански протестант, не муслиман, половина кинескиња и сум жена. Бев многу блиска со кинеските родители на мајка ми кои практично ме одгледаа. Благодарејќи на нив, ја запознав важноста на знаењето и тоа дека некои доблести едноставно го издржуваат тестот на времето. Како на пример, треба да им се најдеш на оние на кои си им потребен, и да бидеш чувствителен спрема угнетените. Моите баба и дедо се вистински Кинези, но нивните доблести не дошле единствено од Малата Црвена книга. Секако напорната работа е нешто што тие го акцентираат, но исто така и доблеста на мирниот ум (стрпливост). Јас сум нервозен тип и не дозволувам моите страсти да се оладат. Открив дека пишувањето е зависност. Тоа не е само излез, туку ми носи задоволство. После колеџот, работев како новинар во Џакарта, а потоа како асистент новинар во странска новинска агенција во Бали.

Од Бали до Казабланка, Мароко… Што се случи?

In Bali, I met and fell in love with my soulmate. After a while, we had to come to terms with the fact that his business needs him to be in Morocco. Since neither of us wanted to part, I simplified the decision-making process and came with him to Morocco.

Besides this, I also learned that the media is changing quickly. Online media is no longer an alternative: it is the future. I have mixed feelings about this, but one of the good points is that at least we can spare the forests. I'm an impulsive blogger, at Between Birth and Burial [7], and I have huge interest in new media.

Во Бали, ја запознав и се вљубив во мојата сродна душа. После одредено време, моравме да се соочиме со фактот дека неговиот бизнис бара од него да биде во Мароко. И бидејќи ниту еден од нас не сакаше да се разделиме, јас го поедноставив процесот на одлучување и отидов со него во Мароко.
Покрај ова, научив дека медиумите се менуваат брзо. Онлајн медиумите не се алтернатива: тие се иднината. Имав многу измешани чувства околу ова, но една од добрите точки е што барем можеме да ги поделиме шумите. Јас сум импулсивен блогер на Помеѓу раѓањето и смртта [англиски] и имам огромен интерес за новите медиуми.

Кога и како се запознавте со Глобал Војсес?

My fiancé first showed me Global Voices sometime last year. I read the website and without even reading the manifesto [8], I knew that Global Voices embodies one of those “changes” of dynamism in online journalism. Without a second thought, I bombarded Leonard [9]and Portnoy [10], heads of the Lingua project, [1] with email pleas. I wanted to be involved because I know that Indonesians’ interest in reading is low. I think that, perhaps, if news is published in their native language, their interest in international issues will grow.

President Suharto's era caused people to curb their curiosity, and now is a good time to fix that — Indonesia is one of the world's youngest democracies. That's why I sincerely feel that people should be better informed about their rights, including freedom of speech. My first translation appeared in December 2008, a few days after I officially joined. Lingua is a good platform because it encourages people not to keep their troubles to themselves, it helps them realize that in some ways our lives are amalgamated with the rest of the world, even though we speak different languages.

Мојот свршеник за прв пат ми го покажа Глобал Војсес минатата година. Го разгледав веб сајтот и без да го прочитам манифестот, знаев дека Глобал војсес ги втемелува оние динамични промени во онлајн новинарството. Без никакво двоумење, ги бомбардирав Леонард и Портноу, одговорните за проектот Лингва, со имејлови. Сакав да се инволвирам затоа што знам дека интересот на Индонезијците за читање е многу мал. Мислам дека доколку вестите се објавени на нивниот јазик, интересот за меѓународните случувања ќе се зголеми.
Ерата на претседателот Сухарто предизвика многу луѓе да ја потиснат својата љубопитност, и сега е добро време тоа да се поправи – Индонезија е една од најмладите светски демократии. Затоа искрено мислам дека луѓето треба подобро да бидат информирани за нивните права, вклучувајќи ја и слободата на говор. Мојот прв превод се појави во декември 2008, а неколку денови подоцна јас и официјално се придружив. Лингва е добра платформа затоа што ги охрабрува луѓето да не ги чуваат своите проблеми за себе, им помага да сфатат дека на некој начин нивните животи се испреплетени со остатокотт на светот, иако зборуваме различни јазици.

Како Каролина од Индонезија се адаптира во Мaроко?

Culture shock made me slow in socializing. I landed a job about 2 months ago in an Internet start up. It allows me to learn new things about myself and how to manage people despite our cultural differences. The bright side of my job is that it allows me to meet new people and see how they see live.

Casablanca reminds me a lot of Jakarta. Big and still growing, with a cosmopolitan charm that lures people from smaller cities to try their luck here. It also has a lot of contradictions. We can see women in burqas waiting at a bus stop next to a girl wearing a miniskirt and fishnet stockings. The biggest mosque in Maghreb is only a stone's throw away from the nightlife district, which I find interesting. I haven't had much chance to travel around the country yet. The Moroccans I know say that Casablanca is not Morocco. But so far, I think Morocco is a charming country. It's not the easiest country to live in for most Asians (including myself), but all experiences are valuable. It gives me lots of material for my blog.

Културниот шок направи бавно да се социјализирам. Започнав бизнис на Интернет пред два месеци. Тоа ми помага да научам нови работи за себе и како да работам со луѓето и покрај културните разлики. Светлата страна на мојата работа е што ми овозможува да запознавам  нови луѓе и да видам како тие го гледаат животот.
Казабланка многу ме потсетува на Џакарта. Голем град и се уште расте, со космополитски шарм кој ги мами луѓето од помалите градови да си ја пробаат среќата овде. Исто така има и многу контрадикции. Можеме да видиме жена со превез како чека автобус до девојка облечена во мини сукња и модерни чевли. Најголемата џамија во Магхреб е само чекор до областа за ноќен живот, што за мене е многу интересно. Се уште не сум имала прилика да патувам низ земјата. Мароканците што јас ги познавам велат дека Казабланка не е Мароко. Но засега мислам дека Мароко е шармантна земја. Не е најлесна земја за живеење за повеќето Азијци (вклучувајќи ме и мене), но сите искуства се драгоцени. Тоа ми дава многу материјал за мојот блог.

Те замолуваме да ни ги претставиш твоите  преведувачи – волонтери.

Global Voices in Bahasa Indonesia currently has 4 active translators including myself. Galuh Tahtya [11] is one of my college buddies. After moving to Casablanca, we started to swap news, and one day I told her about the Lingua project. She decided to join.

Then came Ivan Lanin, the director of Wikimedia Indonesia, [12] who also showed interest in volunteering. We found Oktavia Sidharta [13]through Portnoy of Global Voices in Chinese [14], while our latest addition, Juliana Harsianti [15], is also an acquaintance of mine back in Jakarta. She is currently studying in Oslo, Norway with a scholarship laureate in online media.

Global Voices in Indonesian is still a baby but we hope that it will grow as big as Global Voices in French or in Spanish. I have some plans I wish to implement soon. I want to introduce Global Voices’ mission to Indonesian young minds, especially those living on the island of Bali. I also wants to get in touch with my school and bring the Lingua project to their attention. I wish to share the beauty of volunteering with youth and the Indonesian public in general. Global Voices in Indonesian is taking it one step at a time, and it's truly a labor of love.

Глобал Војсес на бахаса индонезиски моментално има 4 активни преведувачи вклучувајќи ме и мене. Галух Тахтуа е една од моите колешки. По преселувањето во Казабланка започнавме да си разменуваме вести и еден ден и кажав за проектот Лингва. Таа одлучи да се придружи.
Потоа дојде Иван Ланин, директорот на Викимедија Индонезија, кој исто така покажа интерес за волонтирање. Ја пронајдовме Октавиа Сидарта преку Портноу од Глобал Војсес на кинески, додека последна дојде Џулиана Харсианти, која исто така е моја познајничка од Џакарта. Таа моментално студира со Осло, Норвешка со стипендија лауреат во онлајн медиуми.
Глобал Војсес на индонезиски е се уште бебе, но ние се надеваме дека ќе порасне исто како Глобал Војсес на француски или шпански. Имам некои планови кои сакам да ги имплементирам во блиска иднина. Сакам да ја претставам мисијата на Глобал Војсес на младите индонезиски умови, посебно на оние кои живеат на островот Бали. Исто така сакам да стапам во контакт и со моето училиште да им го претставам проектот Лингва. Сакам да ја споделам убавината на волонтирањето со младите и со индонезиската публика воопшто. Глобал Војсес на индонезиски оди чекор по чекор и е навистина продукт од љубов.

Глобал Војсес на бахаса индонезиски има и своја Фејсбук страна [16].