- Global Voices на македонски - https://mk.globalvoices.org -

Алжир – Франција: Филмот „За боговите и луѓето“ предизвикува дискусија за духовноста и тероризмот

· Напишано од Suzanne Lehn Преведено од Јасна Трандафиловска/Jasna Trandafilovska

Категории: Западна Европа, Среден Исток и Западна Африка, Алжир, Франција, Граѓански медиуми, Историја, Религија, Филм

[1]На овогодишниот Кански филмски фестивал, на кој францускиот филм на Хавие Бувоа “Des Hommes et des Dieux” (”За боговите и луѓето – “Of Gods and Men“ [2]) ја доби големата награда на филмското жири, Алжир повторно се најде во центарот на вниманието. Филмот [3], чие дејствие се одвива во Алжир, ни прикажува вистински настани [4] – седум француски калуѓери од манастирот Тибирин, беа киднапирани и задржани како заложници од страна на исламски фундаменталисти, а подоцна станаа случајни жртви во еден, ако може така да се нарече согласно со документите на француската тајна служба, обид за нивно спасување изведен од страна на алжирската војска. Меѓутоа, целта на филмот не е да фрли светло врз настаните, туку, како што е опишано [5] во ирскиот дневен весник The Irish Times, претставува „промислено, сериозно, разгледување на влијанијата и опасностите од религиозната вера“, кое се фокусира на духовниот пат на овие луѓе, кои, соочени со застрашувачки закани, требаше да одлучат дали ќе останат или ќе избегаат, завршувајќи на крајот со маченичка смрт.

Блогерите не се исклучок од општиот бран на пофалби кои ги добива филмот:

Луси на небото (Lucy in the sky) пишува [6]на le ciné d'anna (француски):

L’histoire du film est parfaitement mise en contexte, sans pourtant se trouver délestée de sa dimension universelle. Des hommes et des dieux parle de foi, de doute, de parole, de résistance, de convictions, de fraternité, de courage, d‘engagement, de morale. Les moines de Beauvois sont des résistants, des gens intègres et généreux, des gens bien en somme, mais jamais le film ne se montre complaisant envers eux. La sobriété et la rigueur de la mise en scène laisse toute liberté au spectateur pour partager les interrogations et les doutes des personnages. Cela passe aussi pa r une interprétation, une incarnation, qui frôle la perfection.

Приказната на филмот е совршено поставена во својата позадина, без да се двои од нејзината универзална димензија. „За боговите и луѓето“ е филм за верата, сомнежот, зборот, отпорот, верувањата, братството, храброста, приврзаноста, моралноста. Калуѓерите на Бувоа се отпорни борци, со еден збор – чесни луѓе, но филмот во ниеден момент не ги „гали“. Сериозната и прецизна продукција ѝ дава на публиката целосна претстава за сите оние прашања и сомнежи со кои се соочуваат личностите во филмот. Исто така, филмот е изведен со одлична интерпретација на улогите – инкарнација блиска на совршенство.

Беноа Тевенин, од Laterna Magica, го споделува [7] својот ентузијазам (француски):

Xavier Beauvois sait être subtil et en l’occurrence, si Des Hommes et des Dieux est une si franche réussite, c’est parce que le cinéaste décrit progressivement, avec beaucoup de délicatesse, tous les cheminements de pensées qui vont conduire les moines à se laisser tuer pour une cause qui n’est pas la leur mais qu’ils semblent comprendre.

Хавие Бувоа знае што е разоткривање и во овој случај, ако „За боговите и луѓето“ е толку брилијантен филм, тоа се должи на режисерското постепено и исклучително отсликување на секое разоткривање на мислите кои ги водат калуѓерите до одлуката да дозволат да бидат убиени за цел која не е нивна, но за која се чини дека имаат разбирање.

На Rue 89, блогот Off Cannes прашува [8] (француски):

Tibhirine, un sanctuaire de sagesse catholique en sauvage terre musulmane?
Beauvois ne mange bien sûr pas de cette hostie-là. Le film abrite tout le monde en son église, ne cherche à évangéliser personne et met en scène des sentiments à vif, une foi dans la vie, envers et contre toutes les horreurs. Même les plus athées peuvent succomber à cette grâce qui ne porte qu'un nom : le cinéma.

Тибирин, храм на Римската католичката мудрост во дивата муслиманска земја?
Филмот ги засолнува сите во својата црква, нема за цел да проповеда никому и да поставува остри прашања за улогата на верата во животот, која се спротивставува на сите ужаси. Пред оваа убавина чие единствено име е филм, постои веројатност да потклекнат дури и целосните атеисти.

Реакциите низ Медитеранот беа донекаде поделени:

Ндонго Камара од Сенегал е задоволен од двата филма кои се однесуваат на Алжир (француски) [9]:

mais mention spéciale à tous les fims à polémique ayant comme fonds commun l'algérie “Hors la loi” et “Des hommes et des Dieux”.

Посебно внимание треба да дадеме на филмовите од заеднички интерес за Алжир – „Надвор од законот“ и „За боговите и луѓето“.

Интернетскиот весник Jeune Afrique жали [10] што филмот не прикажува многу работи за земјата и за луѓето на Алжир (француски):

À force de représenter une Algérie désincarnée, ne servant que de simple décor à une quête spirituelle dont elle était pourtant la raison d’être, les dieux comme les hommes semblent étrangement absents de ce territoire.

Претставувајќи ни еден бестелесен Алжир, употребен само како локација за потрагата по духовното, сепак оправдува дека и боговите и луѓето се чинат необично далеку од оваа земја.

Алжирските блогери влегуваат во дискусијата:
[11]

Џазериа, на Forum Algérie, под наслов „Еден поинаков вид на преобраќање“ напиша [12] (француски):

Sans entrer dans la responsabilité de ces assassinats, le film fait partager au spectateur la vie de ces hommes et le place au coeur de leur choix éthique.
Sobre et épuré, “Des hommes et des dieux” bouleverse le spectateur en lui faisant vivre avec intensité le choix moral de ces hommes et leur sacrifice motivé par l'amour de Dieu, mais aussi de leurs frères musulmans.

Филмот не се зафаќа со одговорноста за овие убиства, наместо тоа го внесува гледачот во животите на овие луѓе и во јадрото на нивниот морален избор.
„За боговите и луѓето“, трезвено и разумно го обзема гледачот, кој остро ја чувствува моралната недоумица на овие луѓе и нивната жртва инспирирана од љубовта кон Бога, но исто така љубовта кон нивните браќа Муслимани.

Во една жешка дискусија која се занимава со односите меѓу Христијанството и Исламот, па сѐ до теолошки прашања за тројството, постот досега има 36 коментари.

И на крај, завршуваме [13] со една млада сценаристка и страсен филмски експерт Сандра М., која блогира на In the mood for Cannes (француски):

C'est en effet un appel à la tolérance, à l'harmonie entre les peuples et les religions, une dénonciation de l'obscurantisme sous de fallacieux prétexte religieux, une ode au courage qui touche autant les croyants que les athées et les agnostiques.

Филмот е вистински повик за толеранција, за хармонија меѓу народите и религиите, казна за опскурноста која носи религиозна маска, една ода на храброста која ги допира не само оние кои веруваат, туку и атеистите и агностиците.

Филмот ќе се прикажува во кино салите од 8-ми септември 2010 год., а рекламниот трејлер можете да го видите овде [14].